Pokok Sipres yang Berabad Lama, Saksi Penurunan Budaya Dari Generasi ke Satu Generasi

Memasuki Kuil Cangjie di kaunti Baishui, Weinan, Provinsi Shaanxi di barat laut China, sebatang pokok sipres yang tersergam gah pasti akan mencuit perhatian setiap individu. Ia bersaiz sangat besar sehingga sekitar lima atau enam orang boleh mengelilinginya.

Untuk rekod, ia ada sipres yang ditanam oleh Cangjie, pencipta legenda aksara Cina. Berketinggian sehingga 16 meter dengan diameter paras dada sehingga 2.48 meter dan ukur lilit paras tanah sehingga 9.9 meter, pokok itu telah berakar umbi di Dataran Loess selama lebih 5,000 tahun.

Pokok sipres purba boleh didapati bertebaran di sekitar tapak kuil itu, dengan setiap satunya mempunyai nilai sejarah yang mendalam.

“Terdapat lebih daripada 40 pokok sipres yang berusia lebih daripada 1,000 tahun di sini, dengan usia puratanya sekitar 3,000 tahun. Tambahan daripada pokok sipres Cangjie yang berusia 5,000 tahun, terdapat juga yang berusia lebih daripada 4,000 tahun dan 14 lagi berusia lebih 3,000 tahun,” ujar pemandu pelancong, Liang Ni sambil menunjukkan ke arah gergasi pokok itu satu persatu.

Tinjauan kebangsaan China yang kedua untuk pokok popular dan purba melaporkan bahawa Shaanxi mempunyai lebih daripada 727,000 pokok yang seumpama, termasuk 11,000 spesimen terpencil dan 271 dusun dengan jumlah keseluruhan pokok sebanyak 716,000 batang.

Apabila angin musim luruh bertiup, pokok sipres berkersik-kersik bak penglipur lara mengisahkan cerita-cerita rakyat. Mengikut tradisi, Cangjie berfungsi sebagai sejarawan untuk nenek-moyang legenda Huangdi atau Maharaja Kuning, dan tatkala ikatan simpulan tidak lagi dapat memenuhi tuntutan urusan yang semakin kompleks, maka ia mencipta aksara Cina yang terawal.

Pokok sipres ini dikatakan ditanam oleh tangannya. Kebiasaannya, pengunjung berhenti sebentar di bawahnya, menyentuh kulit kayu yang kasar, meneliti bijirin yang unik, dan menzahirkan kekaguman masing-masing terhadap kehebatan yang berusia ribuan tahun itu.

Untuk melindungi khazanah ini, pihak berkuasa tempatan telah melaksanakan perlindungan menyeluruh. Pada 2019, Weinan menerima pakai Peraturan mengenai Perlindungan Makam dan Kuil Cangjie, menjadikan pokok sipres kuil di bawah perlindungan undang-undang. Peraturan mengenai perlindungan pokok purba dan terkenal mengukuhkan lagi usaha pemuliharaan ini.

Teknologi menawarkan cara yang lebih pintar dalam pemeliharaan pokok. Rekod terperinci telah dibuat untuk pokok sipres yang ditanam oleh Cangjie, mendokumenkan keadaan fizikalnya, langkah penyelenggaraan dan persekitaran yang semakin meningkat, dan menghubungkannya ke platform pemantauan masa nyata yang dikongsi secara merentas peringkat kebangsaan, wilayah, perbandaran dan daerah. Panel pakar terkemuka dalam pemuliharaan pokok purba dan peninggalan budaya menjalankan pemeriksaan biasa, membentuk model ‘satu pokok, satu pasukan’ yang menggabungkan bimbingan pakar, penyeliaan daerah dan penjaga yang bertanggungjawab.

“Dengan pemantauan digital, kami boleh menjejaki pertumbuhan sipres dalam masa nyata. Jika kami melihat daun menguning atau kulit kayu yang tidak normal, pasukan pakar datang segera untuk mendiagnosis dan menjalankan langkah peremajaan,” kata Li Min, timbalan ketua Pentadbiran Peninggalan Budaya Kuil Cangjie.

Sementara pemeliharaan diteruskan, usaha tetap dilakukan untuk mewariskan warisan budaya yang dijelmakan oleh pokok purba ini. Setiap tahun sekitar Hujan Biji-bijian atau ‘Guyu’ dalam bahasa Cina, iaitu istilah solar untuk menandakan berakhirnya musim bunga yang bertepatan dengan Hari Bahasa Cina PBB, kuil itu akan menganjurkan acara kebudayaan memperingati Cangjie.

Pokok sipres berusia lima abad tersebut menghubungkan masa lalu dan masa depan. Pada musim bunga 2012, anak pokok telah ditemui tumbuh di bawah sipres purba.

“Ia membuktikan pokok sipres Cangjie boleh membiak secara semula jadi daripada benihnya. Tiga belas tahun kemudian, ia berkembang maju.

“Melihat kekuatan sedemikian mendorong kami untuk meneroka pembiakan angkasa lepas untuk melanjutkan garis genetiknya yang halus,” kata Ren Zhigang, wakil pentadbiran kuil itu.

Pada awal 2020, pihak berkuasa tempatan bekerjasama dengan pusat penyelidikan teknologi kejuruteraan pembiakan angkasa Provinsi Shaanxi untuk meneroka pembiakan berasaskan angkasa.

“Pembiakbakaan angkasa lepas memberikan kaedah teknologi baharu untuk memulihara dan menghidupkan semula sumber genetik sipres Cangjie.

“Keturunan mungkin lebih cergas dan berdaya tahan, yang penting untuk memelihara varieti,” jelas Ren.

Pada Mei tahun itu, benih yang dikumpulkan dari sipres purba memulakan perjalanan angkasa lepas di atas roket Long March. Hari ini, di Pangkalan Pembiakan Sipres Cangjie di kaunti Baishui, anak benih ‘dibiak di angkasa’ berjaya memperlihatkan pucuk berwarna hijau lembut. Ada yang telah dipindahkan kembali ke kuil, sekali gus meneruskan warisan genetik nenek moyang mereka yang berusia 5,000 tahun.